NIEUWVEEN – Supermarkten doen er veel aan om voedselverspilling terug te dringen. Ze gaan steeds verder in het toepassen van technologieën en het informeren van hun klanten. Met succes, zo blijkt uit de reacties van Felicity Nieman, medewerker corporate communicatie & MVO bij Plus, en Maarten Jan Sluimers, woordvoerder van Albert Heijn. Zij vertellen aan Levensmiddelenkrant welke stappen deze supermarktketens nemen.
Sinds wanneer staat voedselverspilling bij jullie op de agenda?
Nieman: “Het verminderen van voedselverspilling vraagt, al zolang onze formule bestaat, onze aandacht. Sinds 2018 wordt voedselverspilling inzichtelijk gemaakt. Verspillen is zonde van de producten. En van de energie die nodig is om een product te maken. Kijk maar naar wat de impact daarvan is op het klimaat.”
Sluimers: “Voedselverspilling is altijd een belangrijk agendapunt geweest voor Albert Heijn. De afgelopen jaren hebben we mooie stappen gezet. Met verschillende initiatieven reduceerden we 3,6 miljoen kilogram voedselverspilling in 2023. In 2030 willen we onze voedselverspilling met 50% hebben verminderd ten opzichte van 2016. Om de impact van landbouw, visserij, veeteelt, productie en verwerking terug te dringen, werken we intensief samen met negen strategische partners, vooral binnen het versassortiment, omdat deze categorie het grootste reductiepotentieel heeft. We bieden onze strategische leveranciers een bonus wanneer zij een bepaald doel of norm halen op het gebied van productkwaliteit en duurzaamheid. Het tegengaan van voedselverspilling is hier onderdeel van.”
Wat zijn de belangrijkste veranderingen die jullie hebben doorgevoerd om voedselverspilling te verminderen?
Nieman: “Plus wil zo min mogelijk voedsel verspillen en zet in op het voorkomen daarvan door slim in te kopen. Daarnaast zijn we er alert op dat de temperatuur van onze verse producten in de gehele keten – van leverancier tot in de winkel – goed wordt geborgd. Dit zorgt voor een optimale kwaliteit en houdbaarheid. Het is de ambitie van Plus om in 2030 50% minder voedsel te verspillen dan in 2015. Om dat te behalen zijn meerdere maatregelen genomen. Alle Plus-winkels maken gebruik van elektronische schaplabels en werken met Relex, een forecasting & replenishment-systeem. Ook onze Coop-winkels werken met een automatisch bestel- en herbevoorradingssysteem. Dit zorgt voor beter voorraadbeheer en betere besteladviezen. In het gehele logistieke proces wordt gelet op het stabiel houden van de temperatuur; dit komt de kwaliteit en houdbaarheid van producten ten goede. In onze winkels prijzen we producten af die tegen het einde van de houdbaarheid lopen, om verkoop te stimuleren. In 2023 heeft Plus in het bijzonder initiatieven ontplooid om de verspilling van brood te voorkomen door het zogeheten ‘Brood van gisteren’ te introduceren.”
Sluimers: “We werken continu aan nieuwe mogelijkheden om voedselverspilling tegen te gaan. Een voorbeeld is prei voor onze verspakketten. De preitoppen die er niet in passen, jaarlijks 300.000 kilo, voegen we toe aan onze wok- en roerbakmixen. Zo maken we gebruik van het hele product. Een ander recent voorbeeld: de chocoladecookies met geredde bananen, waarbij per jaar 38.000 kilogram bananen worden gered.
AI speelt een belangrijke rol bij het voorkomen van voedselverspilling in de keten en in onze winkels. In de serie Cybersessies AI, uit 2023, lichtten we toe hoe we kunstmatige intelligentie gebruiken om door middel van inzet van algoritmen, minder voedsel te hoeven weggooien en CO2 te kunnen besparen. We hebben met slimme algoritmen en het zogenaamde dynamisch afprijzen ons aanbod in de winkels nog beter kunnen afstemmen op de vraag, en daarmee fors voedselverspilling gereduceerd.”
Waar gaan producten heen die aan het einde van de rit nog goed zijn, maar niet meer verkocht kunnen worden?
Nieman: “Sinds 2019 werken we samen met Too Good To Go, een app tegen voedselverspilling. Sinds de samenwerking hebben Plus en Coop samen met klanten ruim 2,5 miljoen Verrassingspakketten verkocht. Klanten kunnen bij ruim 365 winkels van Plus en Coop een Verrassingspakket aanschaffen tegen een aantrekkelijke prijs. Hierin zitten producten die nog goed eetbaar zijn, maar waarvan de houdbaarheidsdatum bijna verstrijkt. Vrijwel al onze supermarkten werken samen met Voedselbanken Nederland of andere lokale initiatieven zoals VoedselSurplus.”
Sluimers: “Voor producten die niet meer verkocht kunnen worden, gebruiken we, waar mogelijk, de ladder van Moerman. Dit model laat zien hoe grondstoffen zo hoogwaardig mogelijk gebruikt kunnen worden. Het liefste willen we alles verkopen, maar een deel gaat naar veevoer, zoals het oud brood en sinaasappelschillen. Het resterende deel wordt biogas. Met onze Overblijvers-pakketten kunnen we weer veel klanten blij maken met producten die weliswaar de houdbaarheidsdatum naderen, maar nog heel lekker zijn en voor een voordelige prijs gekocht kunnen worden. Daarnaast werken we samen met leveranciers en verschillende partners, waaronder WNF, Voedselbanken Nederland, binnen SIFAV-verband of via de coalitie Houdbaarheid. We zijn er daarbij trots op nog altijd de grootste donateur van de voedselbanken te zijn. Tegelijkertijd zien we dat we gelukkig voedselverspilling verminderen, dus gaan we steeds meer naar een model waarbij we donaties organiseren voor de voedselbank.”
Op welke manier informeren jullie consumenten om voedselverspilling te helpen voorkomen?
Nieman: “Onze klanten helpen we om thuis minder te verspillen, door hen op meerdere manieren tips hierover te geven. Dat doen we via social media, de folder en vooral via ons Goed Eten-magazine. De jaarlijkse Verspillingsvrije Week van stichting Samen Tegen Voedselverspilling is natuurlijk ook een mooi moment in het jaar om extra aandacht hieraan te wijden.”
Sluimers: “We gebruiken technologie om klanten te inspireren om voedselverspilling tegen te gaan. Zo lanceerden we onlangs de Scan en Kook Tool, waarbij klanten een foto kunnen maken van hun restjes, waarna generatieve AI helpt met het samenstellen van een recept.”
Hoe ziet de toekomst eruit als we het hebben over voedselverspilling?
Sluimers: “In 2030 willen we onze voedselverspilling met 50% hebben verminderd ten opzichte van 2016. Daarvoor gaan we verder met kunstmatige intelligentie, dynamisch afprijzen en Overblijvers. Daarnaast werken we mee met het 10x20x30-initiatief van het World Resources Institute, waarin tien van de grootste retailers hun twintig grootste leveranciers vragen om de voedselverspilling te halveren in 2030. Onze voedselverspilling is 13% lager dan in 2016, en 7,5% lager dan vorig jaar. In 2016 verspilden we voor elke 100 kilogram verkocht voedsel nog 1,12 kilogram. In 2023 was dat 0,98 kilogram. We zijn hiermee op weg richting de 50% reductie, maar realiseren ons dat we nog flinke stappen te nemen hebben. Wat betreft de toekomst van het tegengaan van voedselverspilling, zal het voornamelijk gaan om nog meer aandacht voor samenwerking in de hele keten.”
Dit artikel verscheen eerder in Levensmiddelenkrant. Abonneren? Klik hier.
