Interview Jumbo Monique: ‘Vrouwen aan de top? Nee, mensen aan de top!'

Internationale Vrouwendag komt oorspronkelijk uit 1908 en wordt sindsdien elk jaar gevierd. Levensmiddelenkrant (met zelf twee vrouwen in de top) trekt de stoute pumps aan om Jumbo-onderneemster Monique Ravenstijn te vragen wat zij vindt van dit fenomeen.

Ravenstijn beweegt zich al geruime tijd in de toch wel mannelijke supermarktwereld en laat graag van zich horen over de begrippen Internationale Vrouwendag en vrouwen aan de top. Ze heeft moeite met dit in het leven geroepen fenomeen dat vrouwenrechten wil bevorderen en vraagt zich af waarom de Internationale Vrouwendag in een land als het onze nodig is. “Wij Nederlandse vrouwen doen het eigenlijk onszelf ook een beetje aan door ons klein te houden. Het Calimero-effect aan het schoolhek. De man maakt carrière en heeft een ‘papadag’. Als wij niet op het werk zijn, hebben we toch ook geen ‘mamadag’? En waarom wordt er nooit aan mannen gevraagd of zij carrière en gezinsleven wel kunnen combineren? Ik ben moeder en onderneemster tegelijk”, aldus Ravenstijn.” En dat ben ik nu natuurlijk nog steeds.” Ze realiseert zich dat ze een voorbeeld kan zijn voor andere vrouwen, want waar mogelijk vertelt ze haar verhaal, en met succes. “Ik geloof in gelijkwaardigheid tussen mensen en vind dat vrouwen voor zichzelf moeten staan.”

Ondernemen zit in het bloed
Het ondernemen zit de familie in het bloed. Ook bij de vrouwen. Iets wat vroeger niet heel gebruikelijk was. Overgrootmoeder Ravenstijn is de eerste in de rij. Zij tilt het arbeidersgezin naar de middenstandsklasse door met haar man een zuivelwinkel te beginnen. In 1999 opent Ravenstijn in navolging van haar overgrootmoeder en van haar vader die ook ondernemer is, haar eerste supermarkt, een Spar in het West-Friese dorp Opperdoes. Hier leert zij het klappen van de ondernemerszweep. Als in 2001 de kans langskomt om op Texel een door haar vader aangekochte Super de Boer te gaan draaien, gooit ze haar kop in de zeewind en verhuist met haar gezin naar het eiland.

Zelfontwikkeling
De onderneemster wordt in haar 25-jarig ondernemerschap steeds assertiever. Ze zegt: “Ik heb in de loop der jaren steeds meer ruimte voor mezelf in durven nemen. In het begin stond ik in dezelfde bedrijfskleding als mijn medewerkers op de werkvloer. Toen ik voor het eerst een onderscheidend colbertje aantrok, stond ik met klotsende oksels te werken, zo spannend vond ik dat. Ik deed het om meer aanzien te krijgen, vooral bij mezelf. Dat jasje was mijn trigger. Ik was er klaar voor om zelf de zaak te draaien na de scheiding. En dan lukt het gewoon ook om een goede ondernemer te zijn en dat te combineren met de zorg voor de kinderen.”

Zij leert een eigen, specifieke invulling aan het ondernemerschap te geven, die van verantwoord ondernemen, een bijdrage leveren aan de gemeenschap. Ravenstijn wil niet alleen maar de focus houden op omzetgroei en winst maken, wat in de masculiene supermarktwereld toch wel gebruikelijk is. Liever zet ze haar vrouw-zijn in, bij het managen van haar bedrijven, want daar ligt haar kracht. “Lief zijn voor mezelf, tegen de stroom in durven gaan en van mezelf uitgaan. Ik opereer vanuit een vrouwelijke verbinding, hartgestuurd van mens tot mens”, klinkt het vol overtuiging uit haar mond. “Andere ondernemers zien misschien de meerwaarde van deze zienswijze nog niet in, omdat omzetgroei en winst maken er diep gebakken in zit.” En dat snapt Ravenstijn, het is een kwestie van het de tijd geven.

Dubbele energie
In 2020 krijgt Ravenstijn een compagnon, Bert Bargboer, die vóór deze samenwerking managementfuncties bekleedde bij onder meer Welkoop, Bakker Bart en DA. Het is een schot in de roos. Ze gelooft in een combinatie van mannelijke en vrouwelijke energie in een managementteam. Met de komst van Bargboer komt deze instelling goed tot zijn recht. “Bert is een echte retailtijger. Hij is operationeel zeer sterk, is uitvoerend en zorgt ervoor dat de dagelijkse processen goed verlopen. Ik ben cultuurgericht en creatief in nieuwe ontwikkelingen. Hij slaat aan op het vrouwelijke ‘Monique-stuk’ en is de blauwvariant in onze supermarkten. Commercieel gericht zijn we allebei. Bert is een goede tegenhanger van mij; die dubbele energie en diversiteit is nodig in ons team. We vullen elkaar aan. Onze samenwerking is goud!” Dit partnerschap vertalen de compagnons naar de medewerkers die deze positieve tweeledigheid meekrijgen.

Team Monique-Bargboer
Ravenstijn heeft opvallend veel vrouwen in dienst. Dat is organisch zo gegroeid en niet eens een bewuste keuze geweest. Omdat ze de balans tussen de twee verschillende energieën belangrijk vindt, dienen er ook mannen in Team Monique-Bargboer opgenomen te worden. Zo wil ze de boel in evenwicht houden. Om nieuwe mensen in te werken, geven zowel Ravenstijn als Bargboer de trainingen met behulp van het eigen ontwikkelde Jumbo Monique opleidingsspel. Ook teamuitjes vinden de beide ondernemers essentieel voor de spirit van de medewerkers, die hun visie en missie moeten uitdragen.

Meer ‘sisterhood’
Ravenstijn vindt dat je de juiste persoon moet aannemen die geschikt is voor de functie. Niet omdat ze ‘toevallig’ vrouw is en om die reden in een bepaald profiel past. Geslacht hoeft dan niet bepalend te zijn. Ze zegt: “Dat laat zich niet dwingen, het is een on-going proces waar nog wel een paar generaties overheen gaan. Maar het bewustzijn is er in ieder geval. Vrouwen kunnen zich daar zelf hard voor maken door meer te geloven in zichzelf. Dat doe ik ook en dat draag ik uit.”
Ravenstijn kan deels verklaren waarom vrouwen zich onbewust ondergeschikt leerden maken. Die eyeopener kreeg zij tijdens het bijwonen van een theaterstuk waarin het onderwerp hekserij en heksenvervolging aan de orde kwam. “In de tijd van heksenvervolging leerden we om onze mond te houden, bang om anders zelf op de brandstapel te belanden. Wij vrouwen hadden elkaar veel meer moeten steunen in plaats van wegdrukken. En dat zit nog steeds in de genen bij de vrouwen. Meer ‘sisterhood’ en onderlinge verbinding: het zal ons goeddoen”, vindt ze. “Ik neem die boodschap mee naar de werkvloer, in mijn optredens en tijdens mijn lezingen.”

Zichtbaarheid
Naast haar aanwezigheid in de supermarkten in Zwaagdijk en Heerhugowaard is verdere zichtbaarheid binnen en buiten haar netwerk erg belangrijk voor Ravenstijn. Ze is actief op sociale media, schrijft blogs en boeken en heeft een podcastserie met haar compagnon. “Als ik word gevraagd om me aan te sluiten bij een vrouwenbeweging vanwege mijn organisatieskills en mijn netwerk, dan ga ik daar niet zomaar op in. Ik wil er voor de volle 100% achterstaan en een balans houden in mijn werkzaamheden.”

Rust terugvinden
Toch heeft ze in alle drukte een evenwicht gevonden in werk en privé, vindt ze. Met haar verhuizing van Hoorn naar het NoordHollandse Bergen vindt Ravenstijn na een woelige, drukke periode haar rust terug. “Ik neem de tijd voor mezelf. De Noordzee doet wat met me.”

Dit artikel verscheen eerder in Levensmiddelenkrant. Abonneren? Klik hier.