AMSTERDAM – Personeelstekort staat al een aantal jaren bovenaan als het gaat om belemmeringen bij voedingsmiddelenfabrikanten en -groothandels. En dat gaat de komende jaren door vergrijzing, dalende instroom van nieuw talent en stagnerende productiviteitsgroei niet veranderen. ING Research ziet personeelsbeleid als het belangrijkste aandachtspunt.
In de Nederlandse industrie is de voedings- en genotmiddelenindustrie de grootste werkgever. Bedrijven in ons land hebben meer last van personeelstekort dan in andere landen, ondanks de sterke loonstijgingen. Met de hoge mate van automatisering en de inzet van robots is de Nederlandse voedingsindustrie koploper op het gebied van arbeidsproductiviteit, dus is investering in nog meer automatisering volgens ING niet altijd de oplossing.
Investeringen
ING verwacht dat de zorgen rondom personeel de komende jaren alleen maar zal toenemen. Investeringen in machines nemen nauwelijks toe en investeringen in innovatie zijn volgens de bank de afgelopen tien jaar zelfs gedaald. Hoewel verduurzaming noodzakelijk is, zijn investeringen daarin niet altijd productiviteitsverhogend. ING verwacht ook niet dat generatieve AI de komende jaren nog geen sterke verbetering van de productiviteit oplevert. Ceel Elemans, ING sector banker Food zegt: “Automatisering en robotisering hebben de Nederlandse voedingssector veel gebracht. Maar investeringen in state-of the art productielijnen zijn weinig waard zonder mensen die verantwoordelijk zijn voor wat die lijn moet maken.”
Studenten
En daar zit nu net het probleem. De voedingssector leunt zwaar op mensen met een mbo-opleiding. De afgelopen jaren is echter het aantal mbo-studenten dat een opleiding in de richting techniek en procesindustrie volgt, met 7% is gedaald. In het hbo is het aantal studenten techniek zelfs gedaald 12% en agro & food zelfs met 26%. De bank schat dat de komende vijf jaar een op de zeven werknemers met pensioen gaat en dat de groep jongeren dat werkzaam is in de sector afneemt. Verjonging is een uitdaging. “Minder instroom van talent verzwakt de concurrentiepositie van de Nederlandse voedingsindustrie, ook omdat in andere EU-landen die problemen minder spelen”, denkt Elemans.
Eigen keuze
ING sprak met een tiental bedrijven in de sector en die zijn allemaal meer de nadruk gaan leggen op personeelsbeleid, waaronder werving & selectie, opleiding & ontwikkeling en werknemersbetrokkenheid. Elk bedrijf maakt hierin zijn eigen keuze. Zo profiteert Bolletje bij de werving van nieuwe mensen van zijn naamsbekendheid. “Maar dan nog is het ook voor ons lastig om operators te vinden”, aldus cfo Roel Veld. “Vandaar dat we veel nadrukkelijker in contact zijn met technische opleidingen”. Ceo Alfred Attema van snoepfabrikant CCI Candy stelt: “Omdat we voor huismerken produceren hebben we geen eigen merk. Maar we hebben wel een sterke eigen identiteit en zetten volop in op innovatie waardoor we opvallen bij jonge mensen”. TerraSana, dat biologische en plantaardig producten maakt, staat voor ‘positive eating’. Volgens directeur Boudewijn van der Kroft maakt die heldere boodschap dat mensen daar ook bij willen horen.
“Bij veel voedingsbedrijven is er de druk om continu te produceren en zijn ploegendiensten de norm. Binnen die strakke kaders is flexibilisering lastig, dus leggen bedrijven zich vooral toe op andere aspecten van eigentijds werkgeverschap”, aldus de sector banker. De studie van ING is te vinden met deze link: https://www.ing.nl/zakelijk/sector/food-agri/personeelsschaarste-brengt-koploperspositie-nederlandse-voedingssector-in-het-gedrang
Bron: Levensmiddelenkrant
