EDE – Biologisch draagt vaak nog het imago dat het duur en ingewikkeld is. In werkelijkheid is dit echter niet zo, volgens Bionext, de ketenorganisatie voor biologische landbouw en voeding. Maar hoe gaat het nu eigenlijk met biologisch, welke ontwikkelingen zijn er gaande en waar liggen de kansen? Levensmiddelenkrant legt vragen voor aan Marian Blom, organic regulation officer & project manager bij Bionext.
Welke plek heeft Bionext in de voedselketen?
“Bionext is de belangenorganisatie voor de hele biologische keten, voor ons vertegenwoordigd door drie verenigingen, namelijk: Biohuis voor biologische boeren, BioNederland voor biologische handel en verwerking en Biowinkelvereniging voor biologische retail. Met Bionext zetten we ons in voor de belangenbehartiging van biologisch op het gebied van onder andere kennisontwikkeling, publiciteit, wetgeving, lobby en randvoorwaarden voor marktontwikkeling. Door onze unieke samenwerkingsstructuur vertegenwoordigen en verbinden wij de hele Nederlandse biologische keten van boer tot consument. Door middel van veel projecten willen we biologisch laten groeien en het imago voor de consument verbeteren.”
Hoe gaat het met biologisch in Nederland en Europa?
“Op Europees niveau is 10% van het landbouwareaal biologisch, maar in Nederland lopen we nog een beetje achter met bijna 5%. Desondanks is de biologische landbouw in Nederland wel groeiende, maar het is erg afhankelijk van de consumentenvraag. In coronatijd zagen we een grote groei in de verkoop van biologische producten. Echter heeft de inflatie daarna ervoor gezorgd dat mensen meer op hun portemonnee zijn gaan letten, waardoor de consumptie van biologisch stabiliseerde tot een lichte groei in het afgelopen jaar. Er is wel een boost nodig. Het ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur (LVVN) heeft daarom in 2022 een actieplan opgesteld om biologisch meer onder de aandacht van de consument te brengen. Daarbij pakken supermarkten de handschoen op wat betreft biologisch, zodat deze producten meer voorop in het schap komen. En ook bio-speciaalzaken ontwikkelen zich verder, dus al met al denk ik dat we wel kunnen stellen dat het de goede kant opgaat.”
Wat is het imago van biologisch?
“Het hangt natuurlijk een beetje af van aan wie je het vraagt, maar over het algemeen wordt biologisch toch een beetje bestempeld als ingewikkeld en duur. Het ingewikkelde imago komt denk ik voort uit het feit dat het groene blaadje voor heel veel dingen staat. Het is niet één getal dat wordt gemeten, het logo representeert zoveel verschillende factoren. Biologisch staat voor welzijn van dieren, een gezonde bodem, natuur, mensen en biodiversiteit en is daarmee erg divers. Daarom is het belangrijk dat het voor consumenten duidelijker wordt wat biologisch precies inhoudt en waarom het een betere keuze kan zijn. Het ministerie van LVVN is sinds kort begonnen met een campagne, waarbij dit wordt uitgelegd en de biologische keuze wordt ondersteund. Ook Ekoplaza is onlangs begonnen met een nieuwe campagne die hetzelfde doel heeft. Hierdoor gaan consumenten biologisch beter herkennen en krijgt het keurmerk meer bekendheid en betrouwbaarheid. Dit zal de vraag stimuleren en het ingewikkelde imago transformeren.
Daarnaast denkt de consument vaak dat biologisch duurder is dan de nietbiologische tegenhanger. Uit een prijzenvergelijking die de Consumentenbond heeft gedaan, blijkt echter dat dit in de praktijk niet altijd zo is. Veel biologische producten in groenten en fruit zijn vaak even duur of zelfs goedkoper dan de niet-biologische variant, maar het kan wisselend zijn door de supermarktmarges of de kwaliteit en beschikbaarheid. Bij dierlijke producten als vlees is de bio-variant meestal wel duurder, maar dit komt ook doordat de productiekosten hoger liggen als een dier meer ruimte en levenstijd krijgt. Maar biologisch is in veel gevallen dus niet per se duurder dan niet-biologisch. Om het dure imago te doorbreken is het daarom belangrijk dat biologisch betaalbaar blijft en dat supermarkten hier ook in meebewegen.”
Lees verder onder de foto ↓
Welke ontwikkelingen zijn er binnen biologisch?
“Biologisch is een gecertificeerde manier om producten te verbouwen en te maken. Wij zien biologisch daarom als een mooie kans voor de landbouw om te voldoen aan de verduurzamingseisen die worden opgelegd vanuit de overheid. Verder is het belangrijk dat de overheid hier goed beleid in voert, en op dit gebied zijn al grote stappen gezet. De overheid heeft bijvoorbeeld in de laatste jaren een duidelijk overzicht gemaakt van de belemmerende regels voor biologische boeren om hen beter te kunnen helpen en ook met de consumentencampagne die het ministerie van LVVN recent gestart is, biedt de overheid meer stabiliteit aan biologische boeren.”
Waar liggen kansen in de voedingsindustrie wat betreft biologisch?
“Er liggen nog heel veel kansen in de voedingsindustrie. Het thema duurzaamheid is natuurlijk in elke industrie enorm relevant en biologisch kan hier ook een grote rol in spelen. Fabrikanten krijgen al veel vraag naar duurzaamheid vanuit de consument en de overheid, en spelen hierop in door veranderingen door te voeren in bijvoorbeeld verpakkingen, energieverbruik en voedselverspilling. Biologische producten zijn voor fabrikanten echter een kans om nog een éxtra stapje te zetten voor een goede invulling van de duurzaamheidsopgave. Voor supermarkten geldt dit net zo, een groter biologisch assortiment kan bijdragen aan de duurzaamheidsdoelstellingen. En veel supermarkten zetten hier al op in, zoals Plus die steeds meer huismerkproducten standaard biologisch maakt. Of neem Lidl, die heeft qua duurzaamheid al ingezet op duurzame gebouwen en distributie. Daarnaast heeft de discounter de ambitie om per 2026 de omzet van zijn biologische groenten en fruit te verdubbelen. Albert Heijn is hierin ook een goed voorbeeld, want met een abonnement op AH Premium krijg je bijvoorbeeld 10% korting op biologische producten. Daarnaast zijn Bionext en Albert Heijn samen in april een nudgingcampagne gestart om consument meer biologisch te laten kopen. Gerichte informatie tijdens de customer journey kan dit bevorderen. Zo zie je dat veel supermarkten en fabrikanten zich al inzetten voor biologisch, maar er is nog veel ruimte voor verbetering.
In het out-of-homekanaal en het cateringsegment liggen ook nog veel kansen. In restaurants en bij catering worden nog weinig bio-producten gebruikt en is biologisch nog niet echt een bekende term. Daarom denk ik dat fabrikanten hier wederom een slag kunnen slaan door meer biologische producten te ontwikkelen die aansluiten op de behoefte van cateraars en restaurants. Ik verwacht hier nog veel ontwikkelingen te gaan zien in de komende jaren.”
Hoe ziet de toekomst van biologisch eruit?
“Positief, omdat biologisch het antwoord is op veel problemen. Het is een kans voor gezond voedsel en kan daarnaast ook een probleemoplosser zijn voor vraagstukken en verplichtingen waar de landbouwindustrie nu mee kampt. Hierbij is het de opgave om dit duidelijk over te brengen om marktgroei te stimuleren. Samenwerking met verschillende spelers, zoals het bedrijfsleven en de overheid, is belangrijk. Ik weet dan ook dat er al allerlei plannen in de maak zijn bij het bedrijfsleven om samen met de overheid die vraag en consumptie van biologische producten te boosten.”
Lees verder onder de foto ↓
Nudgingcampagne bij Albert Heijn
Om de verkoop van biologische producten te bevorderen, startten Bionext en Albert Heijn in april een nudgingcampagne. Gedurende 12 weken kregen klanten van de supermarkt met extra informatie een duwtje – een nudge – om biologische producten te proberen. Uit onderzoek blijkt namelijk dat extra informatie over biologisch invloed heeft op het aankoopgedrag van klanten. Bionext plaatste gedurende de actieperiode kaartjes in het schap met diverse boodschappen over de voordelen van biologisch. Bionext en Albert Heijn hoopten zo de behoefte naar biologische producten te laten stijgen van 42% naar 57%, wat volgens onderzoek mogelijk moet zijn. Alleen al kennis bij consumenten over wat biologisch inhoudt, zou deze stijging moeten realiseren. De nudgingcampagne was onderdeel van de Europese campagne ‘de mooiste boodschap is bio uit Europa’. Hierin wordt de samenwerking gezocht met retailers. Driekwart van de biologische omzet komt uit de supermarkten.
Paulien Hoftijzer, communicatiemanager bij Bionext, zei in april: “Albert Heijn heeft met 1900 producten het grootste assortiment en heeft consumenten die biologisch willen dus ook veel te bieden. Eerdere nudgingpilots bleken zeer effectief in het stimuleren van de biologische verkoop, we zijn dan ook heel benieuwd naar de resultaten van deze campagne.” De resultaten van de campagne worden op dit moment geanalyseerd.
Dit artikel verscheen eerder in Levensmiddelenkrant. Abonneren? Klik hier.
