AMSTERDAM – Met een omzetgroei van 8 tot 10% in 2023, zoals ING verwacht, is het huidige jaar ‘ongekend’ te noemen voor de supermarktbranche. De omzetgroei is zelfs hoger dan die in coronajaar 2020. Maar die sterke stijging komt ‘puur en alleen’ door hogere prijzen, stelt sectoreconoom Food bij ING Thijs Geijer in zijn prognose. De afzetvolumes zijn nog immer dalende.
Hogere kosten veroorzaken hogere prijzen in het schap, en die liggen dit jaar 13% hoger dan een jaar eerder. Dat geldt voor vrijwel alle producten in de supermarkt, met oliën (38% duurder) en zuivel en eieren (35% duurder) als grote uitschieters. Op dit moment ligt de prijs van boodschappen 25% hoger dan begin 2021, dus voor de huidige inflatiegolf. Geijer ziet her en der wel wat veranderen. Zo is er sprake van prijsdalingen in het zuivelschap. Tegelijkertijd stijgen de prijzen voor suiker en cacao, dat weinig goeds belooft voor de consumentenprijzen van chocola en snoepgoed. Ook zullen de prijzen van olijfolie blijven stijgen door tegenvallende oogsten. Al met al zal volgens Geijen de markt wat normaliseren, met dus zowel prijsstijgingen als –dalingen.
Daling afzetvolumes
De hoge voedselprijzen zijn in hun eentje verantwoordelijk voor de omzetgroei, zegt Geijens. De afzetvolumes voegen daar niets aan toe. Sterker: in de eerste helft van 2023 daalden deze met 3% en ING verwacht dat dit nog doorzet. De bank voorziet een daling in afzetvolumes van 2 tot 3% bij supermarkten en meer dan 5% bij voedingsspeciaalzaken. Dat komt doordat consumenten minder en (relatief) goedkopere producten zijn gaan kopen. De hoge inflatie doet de bestedingen op meerdere manieren verschuiven. Zo kiezen consumenten vaker voor de supermarkt in plaats van de speciaalzaak – een trend die is versneld door de inflatie. In 2023 zijn speciaalzaken goed voor een 12,2% van de omzet binnen foodretail, dat was een jaar geleden nog 13%. Het aantal faillissementen is hier ook weer toegenomen. Vooral ambachtelijke bakkers hebben het zwaar.
Kiezen voor discounter
Ook binnen de supermarkten vindt er een verschuiving plaats, namelijk van de servicesupermarkt naar de discounter. Consumenten kiezen vaker voor een discounter. Volgens ING zijn er meerdere signalen dat het marktaandeel van servicesupermarkten daalt. De halfjaarcijfers van Jumbo bijvoorbeeld. De Veghelse formule is minder sterk gegroeid dan de markt, blijkt daaruit. Ook het marktaandeel van Plus/Coop staat onder druk, blijkt uit cijfers van Hiiper. Albert Heijn ontspringt misschien de dans door de toevoeging van de vestigingen van Jan Linders, denkt Geijer.
Discounters als Lidl, Dirk en Nettorama zien het marktaandeel juist groeien door de huidige marktomstandigheden. Een deel van de consumenten koopt hier frequenter of meer per bezoek.
Huismerk
Een verschuiving op productniveau is er ook, van A-merk naar huismerk en van toegevoegde waarde producten naar basisproducten. Ook dit draagt bij aan de verschuivingen in het marktaandeel.
Bron: Levensmiddelenkrant
