WOERDEN - Een visionair, zo wordt ze herhaaldelijk genoemd tijdens het SSKjubileumcongres in Baarn. Hier wordt gevierd dat Patricia Hoogstraaten, directeur van het Vakcentrum, tien jaar geleden het kwaliteitsstempel voor de supermarktbranche bedacht. Ondernemers die het metalen bordje aan de gevel van hun supermarkt mogen vastschroeven, zijn lokaal en maatschappelijk betrokken en onderscheiden zich hiermee van hun concurrenten die het keurmerk niet hebben, stelt Hoogstraaten. Wat zijn de hoogtepunten van 10 jaar Super Supermarkt Keurmerk (SSK), en wat mogen we er in de toekomst van verwachten?
Kun je ons meenemen naar het ontstaan van het Super Supermarkt Keurmerk?
“Zo’n twaalf jaar geleden zijn we ons bij het Vakcentrum, van waaruit de Stichting Super Supermarkt Keurmerk is ontstaan, gaan buigen over de mogelijkheden om de meerwaarde van zelfstandig ondernemers naar buiten toe te communiceren. Tegelijkertijd begon de discussie over verantwoord ondernemen, waar maatschappelijke verantwoordelijkheid onder viel, maar ook duurzaamheid. Dat zou je in een keurmerk kunnen onderbrengen, dacht ik toen. Destijds golden keurmerken alleen voor producten. We gaven studenten opdracht te onderzoeken wat er al was op het gebied van keurmerken voor processen. We kwamen uit bij Blue Flag, een wereldwijd keurmerk voor schone stranden. Iets dergelijks wilden we naar supermarkten vertalen en daarvoor zijn beoordelingscriteria opgesteld door twee mensen vanuit de universiteit. Die hebben we laten checken door kennisinstituut TNO, waar een van onze leden van de raad van advies werkzaam was. We riepen een stichting in het leven om het keurmerk in onder te brengen en tijdens de nieuwjaarsbijeenkomst in 2012 kondigden we de start van het nieuwe kwaliteitsmerk aan. Al snel waren er ondernemers geïnteresseerd en de allereerste van hen die een keurmerk kreeg was Casper Heine, voor zijn Jumbo in Eerbeek.”
Om hoeveel ondernemers gaat het nu, tien jaar later?
“Op dit moment zijn er 265 winkels die het keurmerk mogen voeren, ongeveer een kwart van alle supermarkten van zelfstandig ondernemers. Er zijn in de loop van de tijd 396 trajecten doorlopen, maar omdat het gaat om de combinatie tussen ondernemer en winkel valt er weleens wat af. Door sluiting of wisseling van eigenaar.”
Wat zijn de criteria waaraan ondernemers met hun supermarkten moeten voldoen, willen ze het keurmerk mogen voeren?
“We doen geen uitspraken over de precieze criteria, het zijn er ongeveer zestig, maar ze vallen onder zeven thema’s: lokale betrokkenheid, stimulerend personeelsbeleid, onderscheidend assortiment, duurzame energie, slimme logistiek, veilige omgeving en bewuste afvalreductie. Supermarkten die een goede score behalen op onze criteria zijn bijvoorbeeld goed in de omgang met hun medewerkers, voeren een onderscheidend assortiment, hebben lokale toeleveranciers, doen iets extra’s voor klanten met een specifieke hulpvraag, zijn duurzaam bezig en ga zo maar door.”
Hebben de thema’s en criteria zich in de loop van de jaren ontwikkeld?
“Ze zijn in principe hetzelfde gebleven, we hebben alleen een aantal jaar geleden enkele criteria aangepast. Zo levert een afgedekte koelcel geen bonuspunten meer op. SSK-ondernemers werken naar een hoger niveau; wat dat niveau is wordt bepaald door ontwikkelingen op allerlei gebieden. Zoals ook het assortiment; iedereen werkt met een formule en dus met een vast assortiment. Ondernemers die rekening houden met hun omgeving en daarom ook bijvoorbeeld extra glutenvrije of Poolse producten aanbieden, zetten een stapje meer. Net als ondernemers die lokale producten aankopen.”
Verwacht je ooit de 100 procent te halen, dus dat alle zelfstandige supermarkteigenaren een Super Supermarkt Keurmerk hebben?
“Nee, dat zie ik niet gebeuren. Sommige ondernemers kunnen niet aan alle eisen voldoen. Het is eigenlijk een topklasje. Dat heeft niks met de grootte van de winkels te maken, maar alles met de zwaarte van de criteria. Ondernemers moeten aan alle criteria voldoen. Ze moeten tenminste drie keer een 8 scoren, en dan mag er eventueel een 6-op de lijst komen te staan. Na twee jaar moet er opnieuw worden gecertificeerd, en zullen ondernemers moeten aantonen dat ze hun best hebben gedaan om zich op dat specifieke punt te verbeteren. Bijvoorbeeld dat ze er zonnepanelen bij hebben genomen.”
Welke waarde heeft het keurmerk? Voor de ondernemer zelf, maar bijvoorbeeld ook voor de fabrikant en/of de consument? Zijn die er überhaupt wel van op de hoogte?
“Leuk om te vertellen is dat zowel de ABN Amro als de Rabobank de toegevoegde waarde van ons keurmerk inzien; zo kunnen houders van het keurmerk korting op de rente voor hun leningen krijgen. Voor medewerkers kan de meerwaarde ook zitten in cursussen en opleidingen, bijvoorbeeld om te leren omgaan met klanten met dementie. Fabrikanten hechten zeker waarde aan betrokken en verantwoordelijke ondernemers, maar de samenstelling van het assortiment valt voornamelijk onder het formulebeleid. En of mensen ervan op de hoogte zijn? Het ‘probleem’ van de meeste supermarktondernemers is dat het vaak nuchtere mensen zijn, die dit soort dingen niet van de daken schreeuwen. Wij vinden dat ze dat wel zouden moeten doen. Zeker in deze tijd, waarin er meer eisen dan ooit zijn op het gebied van maatschappelijk ondernemen en duurzaamheid. We proberen de ondernemers daarbij te helpen. Zo hebben we onlangs iemand aangenomen die ze allemaal gaat bezoeken. Doordat we een aparte stichting zijn, hebben we helaas niet de mankracht om hier volop op in te zetten, maar we doen in elk geval bij iedere certificering een grote actie om de SSK-winkel en -ondernemer in het zonnetje te zetten.”
Wat zijn voor jou de hoogtepunten van 10 jaar SSK?
”Dat zijn er zoveel! Wij hebben een heel leuk kookblad uitgegeven, en ook een eigen kookkanaal gehad. Samen met heel veel verschillende partners houden we ons bezig met zaken als voedselverspilling, steunen we de voedselbanken, houden we de omgeving schoon, er zijn momenten geweest dat klanten hun bloeddruk konden meten in de supermarkt en er is bijvoorbeeld ook aandacht geweest voor toilettoegankelijkheid. En we hebben samen met WUR bier gebrouwen van oud brood. Jaren geleden maakten we daar voor het eerst een recept voor, nu wordt er in het oosten van het land bier van oud brood gemaakt door een lokale brouwer. En we hebben nog veel meer gedaan dat destijds bijzonder en vooruitstrevend was en nu gemeengoed. Zo zijn wij begonnen met kortingstickers om op artikelen te plakken die tegen de datum aanzaten. Nu doet iedere formule dat. Hetzelfde verhaal voor koken met groenten. SSK-ondernemers zijn hiermee begonnen, nu is het normaal geworden. Grote en kleine appeltjes? Ook eerst door ons gedaan. Heel veel innovaties komen van zelfstandig ondernemers.”
Jullie laatste wapenfeit is de Race to Zero. Kun je hier wat meer over vertellen? En wat kunnen we in de nabije toekomst verwachten van het SSK?
“Het Vakcentrum en de stichting SSK hebben zich recent aangesloten bij de wereldwijde klimaatcampagne Race to Zero van de Verenigde Naties. We moeten allemaal aan de bak om een steentje bij te dragen aan het beschermen van onze wereld en de natuur. Deelnemers aan de Race to Zero willen dit proces versnellen. Tijdens het jubileumcongres ontvingen de eerste winkels met ons keurmerk een certificaat van deelname uit handen van special advisor Retail van de Race to Zero Christian Verschueren. Wij zijn er trots op dat ook mkb-winkeliers hun verantwoordelijkheid nemen en dat willen uitdragen. De consument moet weten dat ook hun winkel actief inzet op de klimaatdoelstellingen en een belangrijke impact maakt, en dat zij door de keuze voor deze winkel indirect ook een bijdrage levert. Het gaat daarbij niet alleen om de directe energiereductie, maar ook om een daadwerkelijke beperking van levensmiddelenoverschotten, verpakkingen, energiezuinige vervoermiddelen en gebruik van restwarmte. En het levert nog een extra hoogtepunt op, want ‘onze’ zelfstandige ondernemers staan apart op de internationale website tussen grote bedrijven uit bijvoorbeeld de Verenigde Staten en Australië. Ik vind het mooi om een mkb’er uit een groot dorp daartussen te zien. Wat we hierna gaan doen? Weer iets anders bedenken. Net als altijd.”
Bron: Levensmiddelenkrant
Dit artikel verscheen eerder in Levensmiddelenkrant. Abonneren? Klik hier.
