De kranten en vakbladen stonden de afgelopen weken vol met de entree van flitsbezorgers op de Nederlandse markt. Inmiddels zijn flink wat flitsbezorgers actief: Gorillas, Flink, Getir en recent nog Zapp. Ze beloven binnen 10 minuten met je bestelde boodschappen voor je deur te staan. Wat ze in veel gevallen ook waar weten te maken.
Flitsbezorgers werken vanuit zogenaamde ‘dark stores’, een term verwant aan ‘dark kitchens’ waar alleen maaltijden worden bereid voor thuisbezorging. De populariteit – of misschien is het op dit moment slechts de enorme media-aandacht – is groot, en durfkapitalisten investeren miljarden. Maar of het ook levensvatbaar is op de lange termijn? Daar heb ik mijn vraagtekens bij.
Want welk gat vullen de flitsbezorgers op in de markt? Dat blijft lastig te bepalen. Ik vraag me dan ook af wat flitsbezorging toevoegt. Zelf loop ik nog steeds liever even binnen bij de winkel. Nederland heeft een dicht netwerk van supermarkten en speciaalzaken dat het doen van boodschappen makkelijk toegankelijk maakt. Eerlijk is eerlijk, ik ben zelf al wat ouder en plan graag mijn boodschappen.
De verkoop van onlineboodschappen steeg volgens het FSIN in 2020 met 50 procent naar € 2,7 miljard. Het online aandeel in de supermarktomzet nam daarmee tijdens de coronacrisis toe van 4,4 naar 6,2 procent. Verdere groei van het online aandeel is ook in het post-coronatijdperk mogelijk. Recente toetreders op de boodschappenbezorgmarkt zoals Crisp, Gorillas, Flink en Getir vormen hiervoor een extra impuls.
Dat dus de afgelopen maanden flink is geïnvesteerd in flitsbezorgers begrijp ik nog wel. Technologie is sexy en je ziet de flitsbezorgers in hoog tempo uitbreiden. Investeerders willen daar vroeg bij zijn en meeprofiteren. Wie weet is zo’n bedrijf wel de volgende Uber of Facebook?
Toch twijfel ik aan de toekomstbestendigheid van flitsbezorging. Ik denk dat het een heel moeilijk en duur businessmodel is. Denk bijvoorbeeld aan het hebben van verschillende hubs in steden en het betalen van huur. Maar er zijn ook andere uitdagingen. Het vullen van voldoende orders is er daar één van. Om het uiteindelijke proces te laten lopen is het krijgen van genoeg orders een vereiste om de pickers en bezorgers voldoende werk te geven.
Een andere voorwaarde is het kunnen opvangen van de pieken die bij shopping on-demand komen kijken. Ik kan me zo voorstellen dat de bestellingen binnen stromen op een mooie zomerdag wanneer mensen net hun laatste krat bier opmaken. Als flitsbezorger moet je hiermee om kunnen gaan. En goede locaties voor het bedrijf én voor de omgeving zijn ook niet onbelangrijk. Ik begreep al wel dat het lastig kan zijn om ‘dark stores’ te bevoorraden omdat deze in sommige gevallen moeilijk bereikbaar zijn voor vrachtwagens. Dat kan allerlei overlast veroorzaken. En ik hoor en lees nu al over de vele fietsbezorgers die de stad onveilig maken, door over stoepen te racen en stoplichten te negeren.
De huidige populariteit vergelijk ik een beetje met de begindagen van de maaltijdboxen Hello Fresh en Marley Spoon. In het begin had iedereen het er over, maar na verloop van tijd vlakte de marktgroei wel af. Alleen de echte maaltijdbox-diehards bleven over. Ik hoor nu dezelfde enthousiaste verhalen over flitsbezorging. Voor het toekomstige potentieel hiervan heeft Nederland veel kleine huishoudens zoals singles of stellen zonder kinderen, die anders leven en minder plannen. Ik denk dan ook dat flitsbezorging goed kan aansluiten bij deze niche voor wie gemak belangrijk is en een hoger prijskaartje geen issue is. Daarom verwacht ik wel dat er iets van flitsbezorging zal blijven hangen. Ik zie het wel gebeuren dat bestaande partijen inspringen op dit fenomeen. Dat een supermarktketen ermee start, of een partij als Thuisbezorgd, die toch al fietsers op de Nederlandse straten heeft rijden. En dus mogelijk in de vorm van een nichemarkt. De toekomst zal het leren.
Dirk Mulder
is sector banker Trade & Retail bij ING
Bron: Levensmiddelenkrant
