AMSTERDAM – In de week van 3 tot en met 9 maart wordt de achtste editie van de Nationale Week Zonder Vlees & Zuivel georganiseerd. In deze editie ligt de focus op een lokale aanpak en trekt de stichting het land in. Ook is er een nieuw bestuur aangesteld. Nina de Graaf, campagne manager van Stichting Week Zonder Vlees en Isabel Boerdam, oprichter van de campagne, vertellen hier meer over.
De Nationale Week Zonder Vlees & Zuivel is nog steeds heel belangrijk, meent De Graaf. “Onze campagne benadrukt de positieve impact die het eten van minder vlees en zuivel op het milieu heeft. Toch veranderen de Nederlandse eetgewoonten langzaam. Het traditionele AVG’tje zit nou eenmaal diepgeworteld in onze eetcultuur. Met de campagne proberen we zo veel mogelijk mensen een duwtje in de goede richting te geven door ze te laten experimenteren met plantaardig eten. 20% van Nederland doet nu mee aan de Nationale Week Zonder Vlees & Zuivel. Dat is natuurlijk een getal waar we heel blij mee zijn, maar er is nog genoeg ruimte voor groei. De vleesconsumptie in Nederland daalt nog niet enorm en dat betekent dat onze campagne nog steeds belangrijk is en kan bijdragen aan een duurzamer voedselsysteem.”
Doel
Wanneer het doel bereikt is? “Het ultieme doel is een samenleving waarin een flexitarisch eetpatroon de norm is. Dat mensen er bewust voor kiezen om vaker plantaardig te eten en dat dit helemaal geïntegreerd is in het dagelijkse leven. Op dit moment zijn we nog te afhankelijk van dierlijke producten. Het eten van vlees moet een uitzondering worden. Niet iedereen hoeft vegetarisch of vegan te zijn, maar het zou mooi zijn als iedereen bewust omgaat met het eten van vlees en zuivel. Een mooi streven is het 60-40 percentage dat veel van onze partners aanhouden. Daar staan wij volledig achter”, aldus de campagne manager van Stichting Week Zonder Vlees.
Nederland doet het in vergelijking met Europa goed op het gebied van minder vlees eten. In 2023 was een kwart van alle hoofdmaaltijden die geconsumeerd werd vegetarisch. Uit een onderzoek van ProVeg International blijkt dat 42% van de Nederlandse respondenten zich als flexitariër beschouwt. Het gemiddelde in Europa ligt op 30%. Toch kwam Stichting Week Zonder Vlees recent met een nieuw bestuur omdat de eiwittransitie volgens hen sneller moet en kan. “We zitten op 39% voor de consumptie van plantaardige eiwitten. Ondanks dat Nederland vooroploopt in vergelijking met Europa, lopen we wel achter op onze eigen eiwitdoelstelling en die gaan we op de huidige manier niet halen”, legt Isabel Boerdam, oprichter van de campagne, uit.
Nieuw bestuur
Het nieuwe bestuur bestaat uit Rocus Troost, Natascha Kooiman, Isabel Boerdam, Karin Bijveld, Roger van Hoesel en Madelon Schaap. Ook heeft de stichting twee adviseurs aangesteld: Tim de Boer en Olivier Wortel. Het nieuwe bestuur moet gaan helpen bij een versnelling van de eiwittransitie. “Je ziet dat het consumentengedrag in Nederland veranderd is. De portemonnee is belangrijker geworden bij het maken van keuzes dan duurzaamheid. Dat betekent dat er een rem zit op de plantaardige eiwittransitie. Met het nieuwe bestuur willen we kijken hoe we daar doorheen kunnen breken. Een nieuwe maatschappelijk situatie vraagt om een nieuwe strategie en dus een nieuw bestuur”, aldus Boerdam.
Bron: Levensmiddelenkrant
Volgens de oprichter van de campagne is het ontzettend belangrijk om maximaal samen te werken met alle spelers in de eiwittransitie. “Wij zijn de grootste verbindende factor in de eiwittransitie en die positie willen we blijven behouden. Ik denk dat de Nationale Week Zonder Vlees & Zuivel effectief is in industriebrede samenwerking en een krachtige boodschap uitstraalt. Als je kijkt naar andere initiatieven in de plantaardige eiwittransitie, zoals bijvoorbeeld Transitie Coalitie Voedsel en Green Protein Alliance, zie je dat zij een grote focus hebben op lobby en het versterken van elkaar door kennis en ervaringen te uit te wisselen. Onze campagne gaat een stap verder door daadwerkelijk actie te stimuleren en samenwerking te bevorderen, zodat nieuwe initiatieven ontstaan en de industrie concreet in beweging komt.”
Poll
De poll van Levensmiddelenkrant (zie de voorpagina van deze krant) is voorgelegd aan Stichting Week Zonder Vlees. “Het is positief om te zien dat een groot gedeelte van de respondenten aangeeft dat de Nationale Week Zonder Vlees & Zuivel nog steeds nodig is en dat er altijd aandacht voor moet zijn. Ik zie ook dat er een deel is dat zegt ‘het boeit me niet’ en nee antwoordt op de vraag of onze campagne nog nodig is. Daar hebben we nog terrein te winnen, om ook die mensen in te laten zien dat het wel wezenlijk een kwestie is die belangrijk is. We doen ook ons eigen onderzoek. Daar komt uit dat tachtig procent positief of neutraal tegenover onze campagne staat”, vertelt De Graaf.
Er staat weer van alles op de planning voor de achtste editie van de Nationale Week Zonder Vlees & Zuivel. “In Nederland heeft de campagne na zeven jaar haar succes bewezen, maar zien we ook dat we tegen een impact plafond aanlopen. We zien dat de bekendheid en deelname aan onze campagne stagneert. We hebben onszelf daarom ten doel gesteld om in 2025 drie miljoen deelnemers en 45% landelijke bekendheid te halen. Om dit doel te bereiken, zijn we in onze onderzoekscijfers gedoken. Hieruit blijkt dat de verspreiding op het gebied van geslacht en leeftijd redelijk gelijk is. Echter op het niveau van provincie zijn er hele grote verschillen in Nederland”, zegt de campagne manager van Stichting Week Zonder Vlees.
Noorden
In de grote steden eet 18% van de mensen dagelijks vlees en in het noorden van Nederland loopt dit op tot 36%. Hetzelfde geldt voor de consumptie van zuivel. In de grote steden ligt dit percentage op 35% en in het noorden op 59%. 44% van de Nederlanders kent de campagne en de bekendheid is gelijk verdeeld. Toch blijft de deelname in noordelijke provincies met 10% achter ten opzichte van de rest van het land, waar de deelname tussen de 19% en 25% ligt. Wel geeft 68% in het noorden aan minder vlees te willen eten en steunt een meerderheid een ambitieus duurzaamheidsbeleid.
Dit jaar gaat Stichting Week Zonder Vlees zich dus focussen op het noorden van het land. “Dat gaan we doen doormiddel van een foodtrucktour. We gaan het land in om inwoners van Drenthe, Groningen en Friesland te laten proeven hoe lekker en makkelijk plantaardig kan zijn. Natuurlijk blijft ook het vertrouwde concept van de campagne behouden. Deelnemers worden nog steeds uitgedaagd om een week lang vlees en zuivel te laten staan. Op onze website staan de lekkerste plantaardige recepten ter inspiratie en vind je praktische tips. Verder hebben we dit jaar ook een extra grote mediacampagne. Die ging live in week 8. De mediacampagne is in heel Nederland terug te zien; zowel op socials als op het metrostation”, vertelt De Graaf.
Partners
De Nationale Week Zonder Vlees & Zuivel werkt met veel verschillende partners. Dit loopt uiteen van supermarkten tot foodservicepartijen. Alle partners ondernemen verschillende dingen om aandacht te besteden aan de campagne. Supermarkten doen bijvoorbeeld voornamelijk aanbiedingen rondom plantaardige producten, meent de campagne manager. “Met al die verschillende partners vergroten we het bereik en de impact van onze campagne, waardoor we nog meer mensen bereiken.”
De stichting heeft de campagne ook uitgebreid naar Europa. “We hebben in 2023 onze eerste campagne in Europa, in België, gelanceerd. In 2024 stonden Duitsland en Denemarken op de agenda en hebben we een tweede editie in België georganiseerd. Dit was een groot succes. In het jaar 2024 deden er bijna 6,5 miljoen mensen mee aan de Europese campagne. Dat is zonder Nederland, dus dat is een fantastisch resultaat”, zegt De Graaf. Stichting Week Zonder Vlees is aan het kijken om het stokje voor de campagnes in de andere landen misschien over te dragen aan lokale spelers. “Zij kunnen dan voortborduren op de basis die wij hebben opgezet, en samen met de huidige partners die we daar hadden, de campagne verder ontwikkelen. Frankrijk staat op de planning voor oktober 2025.”
Geen zuivel
Het zuivelaspect lijkt soms een beetje een ondergesneeuwd kindje te zijn. Maar toch koos de stichting ervoor om dit twee jaar geleden bij de Nationale Week Zonder Vlees te betrekken. “Vlees heeft veel invloed op het milieu, maar zuivel heeft dat ook. En door zowel vlees als zuivel te adresseren, geven we een completer beeld van de voordelen van een plantaardig dieet. We zien dat een grote groep deelnemers ervoor kiest om de week volledig plantaardig te eten, maar dat er ook een groep is die ervoor kiest om alleen vlees te laten staan. We sporen iedereen aan een stapje extra te zetten in zijn of haar proces, waar diegene zich ook bevindt. Voor sommigen is dat een week geen vlees, en anderen ook zonder zuivel, maar wij willen in ieder geval wel het hele plaatje geven en dat is dat zuivel ook een grote impact heeft. Zuivel zit niet in onze stichtingnaam omdat de Europese campagnes die wij uitvoeren nog de Week Zonder Vlees zijn. Daar willen we misschien ooit wel zuivel aan toevoegen en dan kan onze naam veranderen, maar nu nog niet”, aldus De Graaf.
