NIEUWVEEN - De ideale feesttafel, hoe ziet die eruit anno 2023? We merken dat de scheidslijnen tussen de vaste eetmomenten van ontbijt, lunch en diner al verder vervagen. De brunch is al lange tijd een vaste, extra maaltijd geworden. Redelijk nieuw is de dinch, ook wel dunch genoemd, een samentrekking van lunch en diner. Vaak komt er zoveel eten langs dat een uitgebreid diner niet meer noodzakelijk is. Levensmiddelenkrant vraagt zich af hoe laat er kan worden aangeschoven aan de ideale feesttafel met de kerst. En welke andere ontwikkelingen met de feestdagen zijn te beproeven in supermarktwinterwonderland?
De dinch, een soort uitgebreide borrel die vaak uitmondt in het diner, zag in Nederland het levenslicht toen tijdens de coronaperiode de avondklok werd ingesteld en mensen evengoed nog in de horeca een maaltijd wilden nuttigen. Het is een verschijnsel dat de pandemie heeft overleefd en is overgewaaid naar het thuisfront. De vervaging van vaste eetmomenten is tevens kenmerkend voor de 24-uursmaatschappij. Veel mensen met onregelmatige werktijden willen evengoed nog op verschillende momenten kunnen aanschuiven aan de feestelijke eettafel. Zeker de feestdagen zijn daarom perfect voor een brunch of dinch.
Feestmaaltijdmomenten
’s Middags borrelen tijdens de feestdagen doen we al heel lang. Het aanbod van hapjes voor de feestelijke borrel lijkt steeds groter en diverser te worden. Het ongedwongene dat dit moment met zich meebrengt, is ideaal om het kerstdiner te vervangen. Zeker wanneer het een familiefeest betreft waar kleine kinderen bij zijn. Consumenten kiezen dan vaak voor een uitgebreid hapjesbuffet. Supermarkten springen hierop in door het assortiment voor de borrel uit te breiden en producten aan te bieden die de gehele dag door inzetbaar zijn. De luxe uitstraling die zij eraan geven nodigt uit om te kiezen voor kant-en-klare hapjes tijdens het steeds langer durende borrelmoment. Verschillende supermarktketens zetten een eigen premiumlijn in de markt die aansluit op kerst en oud en nieuw. Zo komt Lidl met Deluxe en Albert Heijn heeft Excellent. Plus voert tijdelijk Feestelijk Plus en Aldi heeft Gourmet in het decemberassortiment.
Marian Verheij, persvoorlichter van Lidl Nederland, beaamt dat de maaltijdmomenten vervagen en zegt: “Voor elk eetmoment hebben we mooie producten, van ontbijt en uitgebreide borrelplank tot een feestelijk diner, je kunt er steeds iets bijzonders van maken.” Lidl komt met glitterwijn en, naar eigen zeggen, met sterrenrestaurantwaardige toetjes die bij brunch, lunch en diner inzetbaar zijn.
Tamara van der Sleen, communicatiespecialist bij Aldi, zegt dat de supermarkt voor de gehele feestmaand en voor verschillende momenten van de dag iets feestelijks biedt. Zij vindt dat uitgebreid ontbijten en brunchen met het hele gezin er vaak bij inschiet door de drukte van alledag op reguliere dagen. “De kerstdagen zijn bij uitstek het moment om hier extra tijd en aandacht aan te besteden. Naast speciale zoetigheden zoals winterhagelmix voor de kinderen, bieden we een ruime keuze aan luxe vleeswaren, zoals luxe patés en ovengebakken vleeswaren.”
Gourmetten blijft feestfavoriet
Gourmetten blijft nog altijd ongekend populair. Al sinds de jaren ’80 bakt een groot deel van Nederland groenten en pannenkoekjes in pannetjes en legt het ‘madurodamvlees’ op de bakplaat. Deze typisch Nederlandse feestmaaltijd is zo geliefd omdat je er niet dagenlang voor in de keuken hoeft te staan en je hebt er als gastvrouw of -heer geen bijzondere kookkwaliteiten voor nodig. Ook is er minder keuzestress: slagers en supermarkten bieden namelijk kant-en-klare pakketten aan. In de loop der jaren is in supermarkten een groeiend assortiment met vlees, vis en vleesvervangers te vinden. Van der Sleen (Aldi) legt uit: “We bieden verschillende schotels die mensen zelf kunnen uitbreiden met diverse gourmetmini’s, bijvoorbeeld de gemarineerde zalm en kabeljauw. Nieuw dit jaar zijn de minipizzaburgers voor de kleintjes en de vegan nuggets in leuke kerstvormen.”
Bij Plus is volgens communicatieen mvo-medewerker Felicity Nieman dit jaar extra variatie in vegetarische gourmet te vinden voor de feestdagen.
Aandacht voor armoede
In 2023 kampen nog steeds veel mensen met een kleine beurs. De supermarktketens komen daarom ook dit jaar met een prijsvriendelijk en laagdrempelig assortiment. Communicatieadviseur van Jumbo Linda Roovers stelt dat Jumbo voor ieder wat wils in het feestdagenassortiment heeft, van steak tartaar en gemarineerde zalmfilet met krokante topping tot verrassingsijstaart. Deze gerechten zijn niet per definitie gehouden aan het kerstdinermoment. “Ook klanten met een kleinere portemonnee helpen we graag met het samenstellen van een feestelijk kerstmaaltijd. Op de site van Jumbo hebben we een handige tool waarin klanten hun wensen kunnen invullen voor een driegangenmenu inclusief verse producten en een lekkere wijn onder een tientje. Uitgebreid borrelen en een verse soep is uiteraard ook een optie”, aldus Roovers. Verheij (Lidl) vult aan: “Met ons Deluxe-assortiment maken wij luxe heel toegankelijk. Elke keer weten we klanten te verrassen en maken we luxe, ook bijzondere artikelen die over het algemeen bij de delicatessenwinkels te verkrijgen zijn, heel laagdrempelig om te proberen. Zo hebben we fijne smakelijke producten waar we ook een truffelvariant van hebben.”
Van der Sleen (Aldi) stelt dat feestelijk, kwaliteit en een lage prijs zeker hand in hand kunnen gaan. ”Dat is waar onze doelgroep behoefte aan heeft en dat is waar het voor ons om draait”, aldus Van der Sleen. “Bij Aldi geloven we dat iedereen moet kunnen genieten van de feestdagen, ongeacht het budget. We hebben ons assortiment zorgvuldig samengesteld om iedereen iets passends te kunnen bieden.”
Lidl besteedt door middel van een campagne elk jaar aandacht aan mensen die niet goed kunnen rondkomen en zelfs in armoede leven. Roovers: “Jaarlijks steunen we samen met onze klanten kinderen die in armoede leven rondom de feestdagen. Lidl-bezoekers kunnen ontbijtvouchers doneren of een wasbeerknuffel kopen. De opbrengst gaat naar kinderen die in armoede leven en met het geld gezonde voeding krijgen via hun school. Dit doen we in samenwerking met het Jeugdeducatiefonds.”
Duurzaam geluk
Op sites, in folders en apps van de supermarktformules zijn niet alleen budgetfeestproducten, maar ook tips voor een duurzame kerst en het beperken van waste te vinden. Naast deze tendensen zijn de maximalistische, kleurrijke, en de traditionele feesttafels terugkerende thema’s, zowel in aankleding als bij het eten.
Geluksmomenten zitten hem vaak in kleine dingen, mensen willen budgetbewust genieten door op zoek te gaan naar betaalbare alternatieven. Een eettafel kan er anno 2023 minimalistisch en toch feestelijk uit komen te zien. Voor de aankleding wordt vaker gekozen voor herbruikbare spullen zoals servies van de kringloop en decoratie uit de natuur, bijvoorbeeld kerstgroen uit het bos of eigen tuin. Ook is er een trend in bewuster eten te bespeuren die terug te zien is op de ideale feesttafel. Supermarkten bieden daarom met name vegetarische en veganistische producten, waarmee wordt ingespeeld op de behoefte van de klant om gezond, duurzaam en toch feestelijk te eten. “Elk jaar voegen wij meer vegetarische, maar ook zeker vegan producten toe aan ons feestdagenassortiment. Denk hierbij allereerst aan de vegan stol, maar ook voor het hoofdgerecht zijn klassiekers verduurzaamd. Nieuwe producten in ons Deluxeassortiment zijn bijvoorbeeld de vegan champignonsteak en vegan gevulde kalkoenborst, de vegetarische tomatencarpaccio en vega Wellington. We hebben zelfs MSC-kreeft”, aldus Verheij van Lidl.
Jumbo biedt via de app en folder vleesvrije opties. Roovers geeft aan dat deze hapjes en gerechten op verschillende maaltijd- en borrelmomenten inzetbaar zijn. Ze zegt: “We laten zien hoe je een gerecht gemakkelijk vegetarisch of zelfs volledig plantaardig maakt, zoals met ons verspakket hartige tompouce.”
Ook Plus springt in op de vraag naar plantaardige, vleesvrije en duurzame alternatieven. “Dit jaar introduceren we met Feestelijk Plus nieuwe vegetarische en vegan producten, denk aan vegan chocolademousse. Naast de klassieke kerststol hebben we ook een veganistische versie”, aldus Nieman. Verder gaat de aandacht uit naar betaalbaarheid en gezondheid. “Ons kerstmagazine bevat 30 betaalbare kerstrecepten, variërend van klassiekers tot verrassende gerechten om te delen. Ook over wijn en bieren geven we advies en inspireren we klanten. Alcoholvrije opties spelen een belangrijke rol, zoals de alcoholvrije bubbel”, aldus Nieman.
Van der Sleen (Aldi) stelt dat er steeds meer aandacht is voor een vegetarische kerst, hoewel het vlees nog steeds de boventoon voert. “Ons assortiment met vlees- en zuivelvervangers is ten opzichte van vorig jaar gegroeid. We zien dat er niet alleen wordt gekozen voor vleesvervangers, maar ook voor groenten, zoals een paddenstoelenrisotto, een knolselderijsteak of een frisse bietencarpaccio en daarnaast verse kaasfondue. Onze website biedt een variëteit aan vegetarische recepten met en zonder vleesvervangers”, aldus Van der Sleen. En ook bij Aldi staan naast het reguliere bier- en wijnassortiment de alcoholvrije varianten in de schappen, bijvoorbeeld een Delight Sauvignon Blanc en Delight Merlot en Radler.
Kerstboodschap
Het samenzijn, het delen en aandacht hebben voor elkaar, vertaalt zich in de gerechten om te delen, zoals de tapas- en borrelplanken, het sticky appelplukbrood van Jumbo en de vegetarische en gourmetklassiekers die alle supermarkten aanbieden. Alle trends en vervagende eetmomenten ten spijt, deze kerstboodschap blijft in 2023 net als in alle vorige jaren staan.
Dit artikel verscheen eerder in Levensmiddelenkrant. Abonneren? Klik hier.
