NIEUWVEEN - De paashaas lijkt steeds eerder in Nederland rond te huppelen, met chocolade-eieren die sinds eind januari in menig supermarkt te vinden zijn. Maar wat er precies gevierd wordt rond Pasen, afgezien van het gezellig samen eten en het proeven van nieuwe smaken paaseitjes, lijkt daardoor ietwat vertroebeld en soms zelfs vergeten. Levensmiddelenkrant biedt daarom een opfriscursus: waar ligt de basis van de zonnige feestdagen? Hoe heeft dit zich doorvertaald naar brunches, paashazen en chocolade? En wat hebben de supermarkten dit jaar in petto?
Wanneer vieren we Pasen?
Ook al is Pasen door de jaren heen door verschillende culturen beïnvloed, van oorsprong is het een christelijk feest. Deze dagen worden over het algemeen gevierd in de eerste week na de eerste volle maan op of na 21 maart: de start van het kerkelijke begin van de lente. Paaszondag volgt na Witte Donderdag, Goede Vrijdag en Stille Zaterdag.
Waarom vieren we Pasen?
Pasen volgt het Bijbelverhaal rond de dood van Jezus. Op Witte Donderdag zou Jezus zijn laatste avondmaal hebben genuttigd en zijn verraden door zijn discipel Judas. Het ‘witte’ van Witte Donderdag stamt uit de traditie om op deze dag kruisbeelden met witte lakens te bedekken. Op Goede Vrijdag stierf Jezus aan het kruis. Deze dag wordt ‘goed’ genoemd, omdat door de lijdensweg en de kruisiging van de Messias, mensen hun zonden werden vergeven en zo toegang tot God en de hemel verkregen. Op Stille Zaterdag luidden er geen kerkklokken en wordt in de stilte de zogenaamde graflegging van Jezus herdacht.
Op zondag is het uiteindelijk echt feest – zowel voor de brunchers als de christenen. Op paaszondag zou Jezus herrezen zijn uit de dood. Reden genoeg voor een feestje, want de wederopstanding liet ziet dat God vergevingsgezind is. Ook eindigt op paaszondag voor (strenggelovige) christenen de vastenperiode: 46 dagen vanaf Aswoensdag, waarin er geminderd of gestopt wordt met wat men graag wil, van alcohol, suiker, vlees of tussendoortjes, tot tegenwoordig ook sociale media, tv of seks. Het eindigen van de vastenperiode zou daarom meteen verklaren waarom Pasen met brunchen, uitgebreid eten en snoepen wordt gevierd.
Waarom hebben we ook een tweede paasdag?
Voor christenen is het niet gepast om op zondag, de rustdag, een feest buiten de deur te vieren. Het belang van een tweede paasdag was daarmee groot. Nederlanders vieren om deze reden het paasfeest, net zoals het geval is met Pinksteren en Kerstmis, met ook een officiële tweede dag.
Waar komen de eieren en de paashaas dan vandaan?
De populariteit van eieren stamt ook uit het christendom. Paus Gregorius de Grote, die rond 600 na Christus leefde, verbood toentertijd om tijdens de vastenperiode niet alleen vlees te mijden, maar ook eieren. De bewaarde en alvast gekookte eieren werden zo een lekkernij die op paaszondag weer ruim kon worden genuttigd.
Daarnaast geldt het ei in heidense en joodse tradities als een vruchtbaarheidssymbool, waardoor het de verrijzenis van Jezus én het begin van de zomer representeert. Al eeuwenlang worden de eieren, tijdens het wachten tot ze weer gegeten mogen worden, beschilderd of in kleurstof gekookt om er een vrolijke kleur aan te geven.
In die lijn hangt zelfs de paashaas samen met het geloof. De haas werd gezien als een symbool van onschuld – zoals duidelijk is in het gezegde ‘mijn naam is haas’ – waarmee een verband wordt gelegd met de gekruisigde Jezus. De ‘echte’ paashaas, die gekleurde eieren verstopte, is echter als eerst beschreven rond 1682 in een kinderboek in Duitsland.
Daarnaast zijn Pasen, het paasei en de paashaas hoogstwaarschijnlijk verder vermengd met feesten rondom de Saksische vruchtbaarheidsgodin Easter of Eostre. Daar stammen ook het Duitse Ostern en Engelse Easter vanaf. Het Nederlandse woord voor Pasen vindt zijn oorsprong in het jodendom: Pesach is een belangrijk lentefeest in dit geloof. Het christelijke feest is dus door de eeuwen heen beïnvloed door vele culturen, geloven en andere tradities zoals heidense lentenfeesten, zonder dit volledig te kunnen herleiden naar één vaste oorsprong.
Een kippenei is niet van chocola. Hoe is die traditie ontstaan?
Dit is begonnen bij creatieve Parijse banketbankers. In de achttiende eeuw goten zij als eerste chocola in een mal van een echt kippenei. Zo brachten zij een luxe variant van eieren op de markt om de consument in de paasdagen extra te verwennen. Door competities uit te schrijven over wie de mooiste variant kon presenteren, werden de chocolade-eieren steeds flamboyanter.
Al 200 jaar wordt er dus ingespeeld op luxe en extravagantie met de paasdagen en dat lijkt met de jaren zeker niet af te nemen. Chocolade-eieren zijn er inmiddels in de waanzinnigste varianten. Bijvoorbeeld bij Hema, waar ze zelfs een zure matten-smaak hebben. Ook bij supermarkten wordt er natuurlijk elk jaar extra uitgepakt. Woordvoerders van Jumbo en Albert Heijn delen wat er dit jaar in de schappen te vinden is.
Wat biedt Albert Heijn dit jaar?
Bij Albert Heijn zijn vanaf deze week de paasassortimentsgids en de paas-Allerhande in de winkel te vinden. “Dit jaar hebben we weer gekleurde eieren rond Pasen in de winkel, met spikkels. Wel zo gezellig!”, vertelt Pauline van den Brandhof, woordvoerder bij Albert Heijn. Ook is er creatief omgegaan met het chocoladeassortiment. “Daarnaast hebben we ook veel verschillende leuke paasproducten dit jaar, waaronder de AH Paas timbola’s, en vanuit AH Excellentlijn bieden we Confettikoekjes, Discodip Chocolade ei en een chocolade eenhoorn.”
Daar blijft het niet bij. Opnieuw ligt de focus bij ontbijt en brunch. Ook kunnen consumenten genieten van taart en cake, (gevulde) eieren, soepen, quiche, sappen en smoothies. Mocht de consument nog verder willen uitpakken, kunnen ze dit bijvoorbeeld met de nieuwe gerechten in de Culii-lijn. Onder andere verschillende tartaren van gerookte zalm, Black Angus of tomaten balsamico zijn te verkrijgen, evenals vitello tonnato, carpaccio balsamico, portobello geitenkaas en kipmedaillons in pesto-roomsaus.
“Natuurlijk hebben we weer een feeststol en paashaasbroodjes. En dit jaar ook broodjes in de vorm van bloemen. Wat daarnaast heel leuk is: zelf je ijsje versieren. Ook houden we aandacht voor gourmet, want dat blijft een paastopper. Kortom, we hopen dat iedereen er een vrolijk Pasen van kan maken en een eitje gaat tikken”, besluit Van den Brandhof.
Hoe verwent Jumbo de consument?
Jumbo heeft voor de beide paasdagen genoeg producten om van te snoepen en te genieten. “Voor het brunchmoment hebben we alles in huis om er een feestje van te maken”, vertelt woordvoerder Michiel de Ruijter. “Zo vind je onder andere in het assortiment een quiche asperge gerookte zalm, muffins met ei/bacon, asperge of boerenei, een advocaatvlaai en meer dan dertig soorten tapas voor een gezellig middagje aan tafel. Uiteraard ontbreken ook de klassieke paasproducten niet, zoals paashaasbroodjes, gekleurde eieren, paasbeleg, eieren, verse sappen en een luxe feeststol.”
De gele formule speelt daarnaast in op het nieuwe en populaire ‘food sharing’, gerechten om samen te delen. “Een mooi voorbeeld hiervan is ons nieuwe sticky cinnamon plukbrood, om samen van te ‘plukken’ en te smullen”, legt De Ruijter uit.
Pasen valt vroeg dit jaar, waardoor het net nog wat eerder donker is buiten. “Perfect om het gourmetstel met allemaal lekkere hapjes op tafel te zetten”, vindt De Ruijter. “Voor ieder is er wat wils. Mensen kiezen steeds vaker voor vega(n) en groente, maar ook de luxere vis- en vleesvarianten doen het goed. Het assortiment van Jumbo bestaat inmiddels uit meer dan vijftig gourmetmini’s met een gevarieerde keuze uit vis, vlees en vega.”
Natuurlijk ontbreken ook de paaseitjes niet bij Jumbo. Inmiddels bieden ze meer dan twintig verschillende keuzes, waaronder melk karamel zeezout, puur brownie en wit macaron. Daarnaast heeft Jumbo ook drie nieuwe smaken La Placeeitjes: melk banoffee, puur lemoncurd en wit blondie.
Wie daarnaast eens een ander soort eitje wil eten met Pasen, kan ook kiezen voor de Smoked Eggs. “Jumbo heeft afgelopen december als eerste retailer in Nederland de Smoked Eggs opgenomen in haar assortiment. Met een subtiele rokerige smaak kun je hiermee een verfijnde twist geven aan gerechten”, aldus De Ruijter.
Dit artikel verscheen eerder in de papieren editie van Levensmiddelenkrant. Abonneren? Klik hier.
