NIEUWVEEN - De gemeente Altena biedt ruimte voor een tweejarig experiment gericht op consumentengedrag, waarin plantaardige eiwitten en de voedselomgeving centraal staan. Onder leiding van de Green Protein Alliance (GPA) en Wageningen University & Research (WUR) loopt er een aantal onderzoeken. Die moeten inzicht geven in de manieren waarop mensen kunnen worden overtuigd en geholpen om meer plantaardig te gaan eten. Levensmiddelenkrant sprak met Marianne Karstens van GPA en Muriel Verain van WUR. Beiden zijn nauw betrokken bij het onderzoek dat onder de naam CHIEF (Centrum Hulp bij Innovatie, Educatie en Fascinatie Plantaardige Eiwitten) wordt gehouden.
Maar waarom is er gekozen voor de gemeente Altena, waar plaatsen als Woudrichem, Wijk en Aalburg en Werkendam onder vallen? “Het is een mooi geografisch afgebakend en representatief gebied”, zegt Karstens. “Onder de 57.000 inwoners zijn alle sociaal-economische klassen vertegenwoordigd. En we kregen medewerking van de provincie, de gemeente en de ondernemers.”
“Het doel van het onderzoek is om te kijken hoe we de inwoners vaker kunnen laten kiezen voor plantaardig”, legt Verain uit. “Via bewustwording willen we de intrinsieke motivatie om vaker te kiezen voor plantaardig, dus vanuit de mensen zelf, stimuleren. De gekregen inzichten kunnen we op een later tijdstip in andere gebieden toepassen.”
Retailpilot
Het onderzoek zelf richt zich op de verschillende locaties in de voedselomgeving. De retailpilot in de supermarkten is ondertussen afgerond. Op verschillende momenten werden er proeverijen georganiseerd. Voor de uitvoering van de proeverijen werden ook vrijwilligers uit de gemeente Altena ingezet. Lokale supermarktondernemers waren bereid om mee te werken aan de proeverijen op de winkelvloer. Verder bestond de retailpilot uit een display waar klanten plantaardige recepten konden pakken met daarop productinformatie en een motivatie van een lokale bekendheid. Daarnaast waren er interactieve elementen, waarbij klanten hun motivatie konden aangeven om af en toe voor plantaardig te kiezen en tips konden uitwisselen.
Persoonlijk
“Wat we daar hebben gezien is dat een persoonlijk gesprek een belangrijke factor is”, vertelt Karstens. “Zelfs in een relatief klein gebied als Altena zit er verschil in de reacties van het winkelende publiek per kern en type winkel. Van klanten die openstaan om iets nieuws te proberen tot klanten die vasthouden aan hun eigen eetgewoontes en tradities. En het is ook belangrijk hoe je het brengt. Als je het hebt over vegetarisch of vegan, dan zien mensen dat als een identiteit waar ze misschien niet in mee willen. Als je het over plantaardig hebt, hebben mensen er veel minder moeite mee.”
Motivatie
“We hebben de mensen tijdens de proeverijen ook gevraagd of ze het product zelf zouden kopen”, vertelt Verain. “En 60 procent gaf aan dat wel te gaan doen. We hebben bovendien geïnformeerd naar de motivatie om te kiezen voor meer plantaardig. Daar kwam gezondheid op de eerste plaats, gevolgd door dierenwelzijn en smaak.”
Naast de retailpilot lopen er ook in de horeca in Altena ‘interventies’, zoals de proeven worden genoemd. “Altena kent 70 eetgelegenheden”, zegt Karstens. “Daarvan hebben er twintig meegedaan. Wat we daar hebben gemerkt is dat de ondernemers moeite hebben om geschikte producten te vinden bij de groothandels. De producten die wel verkrijgbaar zijn, worden maar weinig gekozen door hun klanten. We proberen ze te helpen door de inwoners meer te motiveren en te wijzen op de plantaardige keuzes die beschikbaar zijn bij de lokale eetgelegenheden.”
Op de scholen voor voortgezet onderwijs in de gemeente is een lespakket over plantaardige eiwitten aangeboden. “Dat is ontwikkeld samen met HAS green academy. We hebben op een school een week lang de hele kantine overgenomen in samenwerking met de lokale lunchroom die daar samen met de school de catering verzorgt. We hebben wel vooraf de ouders geïnformeerd, maar richting de leerlingen is niet expliciet gecommuniceerd dat het aanbod plantaardig was”, legt Karstens uit.
De proef in Altena loopt nog tot eind 2023 om ook de langetermijngevolgen van de interventies te kunnen bepalen. “We volgen een groep inwoners van de gemeente over de hele proefperiode. In het tweede kwartaal komt er een consumentenstudie, waarbij we 100 consumenten hopen te gaan volgen. Als we het eindrapport klaarhebben, komt er nog een eindevenement voor de stakeholders”, aldus Verain. “Het is belangrijk om persoonlijk in gesprek te gaan, zowel met de supermarktmanagers, de horecaondernemers als de inwoners, om uitleg te geven en mensen te kunnen motiveren.”
Dit artikel verscheen eerder in Levensmiddelenkrant. Abonneren? Klik hier.
