WAGENINGEN - LCA-gebaseerde ecolabels (Life Cycle Assessment) maken de keuze voor de laagste ecologische voetafdruk steeds transparanter. Deze labels, een nieuwe standaard voor duurzame voedselkeuzes, winnen snel terrein in Europa en helpen consumenten om bewuster te kiezen op basis van de milieueffecten van producten.
Tot voor kort waren duurzaamheidscertificeringen vooral gebaseerd op kwalitatieve criteria: fair trade, biologisch, of diervriendelijk. LCA-gebaseerde ecolabels bieden echter een andere benadering.
Volledige levenscyclus
LCA-gebaseerde ecolabels baseren hun score op de volledige levenscyclus van een product – van grondstofwinning tot afvalbeheer – en presenteren harde cijfers over milieu-impact. Retailers, voedselverwerkers en zelfs financiële instellingen gebruiken deze data om de ecologische footprint van producten in kaart te brengen en betere keuzes te maken. "De meeste West-Europese retailers experimenteren al met LCA-gebaseerde ecolabels. Vaak gaat het om eigen initiatieven", aldus onderzoeker Seval Cicek van Wageningen Social & Economic Research.
De noodzaak van harmonisatie
Het landschap voor deze labels kent grote uitdagingen. Er zijn veel verschillende publieke en private labels, elk met hun eigen methodologieën en databases. Dit leidt tot verwarring bij consumenten en een verhoogde administratieve last voor producenten. Daarom benadrukt het Eco Food Choice-project – een samenwerkingsinitiatief tussen Europese onderzoeksinstellingen en overheden – de noodzaak van een gestandaardiseerd ecolabelsysteem. Hun recente rapport biedt een overzicht van de zestien meest relevante LCA-ecolabels in Europa en identificeert de belangrijkste obstakels en kansen.
Voor wie?
LCA-gebaseerde scores ondersteunen niet alleen consumenten. Ook retailers en voedselverwerkers hebben baat bij gestandaardiseerde milieugegevens, bijvoorbeeld voor hun rapportageverplichtingen volgens de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD). Het zijn waardevolle inzichten voor de financiële sector, voor bijvoorbeeld het inschatten van duurzaamheidsimpact en risico’s van hun klanten en ze bieden prikkels om de landbouw en productieprocessen te verduurzamen.
De uitdagingen
Hoewel de ecolabels veel potentieel hebben, zijn er nog belangrijke uitdagingen. Veel labels gebruiken verschillende methodes, wat kan leiden tot verwarring. Het tweede probleem zijn de hoge kosten voor gegevensverzameling en beperkte toegang tot kwaliteitsdata. Tenslotte maken verschillen in wet- en regelgeving tussen landen het harmoniseren moeilijk.
Een gezamenlijke aanpak
Samenwerking tussen alle relevante partijen op onder andere de volgende punten is hierbij belangrijk: duidelijke eisen voor bedrijfsspecifieke data, een onafhankelijk beheerde database met impactcijfers, transparante methoden om LCA-scores te vertalen naar consumentenlabels en een uniform labelontwerp dat zowel consumenten als producenten stimuleert om te verduurzamen. Onderzoeker Koen Boone: "Samenwerking tussen private en publieke partijen is cruciaal. Op lange termijn leidt dat tot het beste ecolabel."
Een gamechanger voor duurzaamheid
LCA-gebaseerde ecolabels hebben het potentieel om de manier waarop we voedsel consumeren en produceren grondig te veranderen. Ze bieden niet alleen transparantie voor consumenten, maar ook een krachtig instrument voor bedrijven om duurzaamheid integraal onderdeel te maken van hun ketens.
Bron: Levensmiddelenkrant / Out.of.Home Shops
