Het CBS publiceerde twee weken geleden twee cijfers die iets zeggen over de stand van de economie. In juni was het consumentenvertrouwen heel laag, maar in mei, toen de consumptie voor het laatst gemeten werd, was die nog steeds positief (+1 procent). Waarom zit daar zo’n verschil in?
Ondanks de historisch hoge inflatie (8,8 procent, mei 2022) en het historisch lage consumentenvertrouwen (-50, juni 2022) nemen de consumentenuitgaven in food en non-food nog steeds toe. Zo zijn consumentenbestedingen in de retail in april van dit jaar met 8,5 procent gestegen; in mei daalde dat tot 1 procent, hetgeen nog steeds positief is.
Dat consumenten nog steeds veel geld uitgeven heeft onder andere te maken met het forse saldo dat gespaard is tijdens corona (€ 40 miljard). Bovendien hoeven mensen door de huidige krapte op de arbeidsmarkt minder te vrezen voor het verlies van hun baan en inkomen. Mede daardoor steeg het reëel beschikbaar inkomen van huishoudens volgens het CBS in het eerste kwartaal van dit jaar met 2,1 procent ten opzichte van vorig jaar. De toename is vooral toe te schrijven aan een stijging van de beloning van werknemers door hogere cao-lonen en meer banen.
Maar er is een keerpunt zichtbaar in de consumentenuitgaven. ING Research analyseert met regelmaat de ING-transactiedata. Deze geven een indicatie van de bestedingen van consumenten (pin + cash + online). Wat opvalt is dat na een positieve ontwikkeling in april en mei de totale waarde van de transacties in juni is afgenomen.
Het is onduidelijk hoe het uitgavenpatroon van consumenten zich verder zal ontwikkelen. Momenteel geven consumenten nog veel geld uit aan horeca, uitgaan, festivals en reizen. Maar door de hoge inflatie zal het besteedbaar inkomen verderop in dit jaar toch wat meer onder druk komen te staan. De prijsverhogingen in voeding en energie zal veel huishoudens gaan raken.
Op basis van dit vooruitzicht is de verwachting dat consumenten in de tweede helft van dit jaar minder zullen gaan uitgeven aan producten als kleding, schoenen en parfums. Maar ook aan producten in de home, living en tuinbranche, omdat deze al in 2020 massaal zijn aangeschaft tijdens de lockdowns.
Voor supermarkten krijgen we te maken met het bekende fenomeen van downtrading. Niet meer naar de horeca, maar je eten kopen in de supermarkt. En dan bij voorkeur private label, diepvries, blik. In ieder geval minder vers en kant-en-klaar. Acties worden weer belangrijker. Of natuurlijk boodschappen doen bij de discounter om goedkoper uit te zijn.
Dirk Mulder
is sector banker Trade & Retail bij ING
Bron: Levensmiddelenkrant
Dit artikel verscheen eerder in Levensmiddelenkrant. Abonneren? Klik hier.
